Việc họ đồng loạt chiêu mộ hàng loạt ngôi sao từ Bundesliga và thay thế cả hai hậu vệ cánh ngụ ý một sự thay đổi chiến thuật lớn. Điều đó đồng nghĩa với việc triều đại của Jurgen Klopp đã thật sự khép lại và một kỷ nguyên mới đang bắt đầu.
Tuy nhiên, việc Liverpool chiêu mộ thêm Alexander Isak từ Newcastle sau khi đã có Hugo Ekitike từ Frankfurt, đang đưa hoạt động chuyển nhượng của The Reds tiến đến một lãnh địa hoàn toàn chưa từng có.
Đã từ rất lâu, kể từ thời của những cặp tiền đạo kiểu "một cao một thấp" trong sơ đồ 4-4-2 cổ điển, chúng ta mới thấy một CLB hàng đầu mua cùng lúc hai trung phong đẳng cấp trong cùng một kỳ chuyển nhượng.
Vậy HLV Arne Slot đang toan tính điều gì? Dưới đây là 4 phương án để điều đó có thể hoạt động.
1. Sơ đồ 4-2-3-1 siêu hẹp với Wirtz, Ekitike và Salah hỗ trợ phía sau Isak
Tất cả các giả thuyết dưới đây đều sẽ cần phải "nhét chân vuông vào lỗ tròn" - trừ phương án đầu tiên này.
Liverpool có thể triển khai sơ đồ 4-2-3-1 với các "tiền đạo cánh" như Mo Salah và Ekitike chơi cực kỳ hẹp, hoạt động như những số 10 hai bên Florian Wirtz, trong khi chiều ngang sân sẽ được đảm bảo bởi hai hậu vệ biên dâng cao.
Jeremie Frimpong là một hậu vệ phải có thiên hướng tấn công mạnh mẽ, điều này vốn đã khiến Salah thường xuyên bó vào trong, còn Ekitike cũng vốn thường xuyên lùi sâu như một số 10, kể cả khi xuất phát với vai trò trung phong - như minh hoạ ở biểu đồ bên dưới.
Hệ thống này cho phép ba "số 10" luân chuyển vị trí một cách linh hoạt. Ví dụ, nếu Salah hoặc Ekitike dạt cánh, người còn lại sẽ bó hẹp cùng Wirtz ở trung lộ để tạo thành hình hộp (cùng với Mac Allister và Gravenberch), một bố cục chiến thuật rất phổ biến trong bóng đá Anh hiện nay.
Ở một vài thời điểm khác, Salah hoặc Ekitike cũng có thể dâng cao chơi cạnh Isak như một tiền đạo thứ hai, kéo cả khối hình hộp lên một tuyến và liên kết cùng hai số 10 còn lại phía sau.
Đây có lẽ là sơ đồ năng động nhất mà Slot có thể sử dụng để đưa cả 4 ngôi sao tấn công vào đội hình xuất phát, song rõ ràng sẽ là một "cú bẻ lái" lớn so với thời Klopp.
2. Ekitike thay thế Diaz ở vị trí tiền đạo cánh trái trong sơ đồ 4-2-3-1 truyền thống
Một phương án đơn giản hơn là đưa Ekitike đá lệch trái như một bản nâng cấp trực tiếp thay thế Luis Diaz, trong trường hợp cầu thủ người Colombia sang Bayern.
Thực tế, Ekitike mới chỉ có 9 lần ra sân (trong đó có hai trận đá chính và tổng cộng 324 phút thi đấu) ở vị trí cánh trái, nhưng anh thường xuyên có xu hướng dạt sang hành lang này, đặc biệt là xuyên suốt mùa giải 2023/24.
Quan trọng hơn, cách Slot sử dụng những cầu thủ như Gakpo hay Diaz - những người có khả năng đi bóng một đối một và xuyên phá nhờ tốc độ - lại rất giống với điểm mạnh của Ekitike.
Tại Bundesliga mùa trước, Ekitike xếp thứ 5 về số pha rê bóng (126 lần) và số tình huống rê bóng dẫn tới cú sút (44 lần). Anh cũng có 8 kiến tạo và đứng thứ 5 về số lần tham gia trực tiếp vào các chuỗi tấn công.
Tuy chưa có nhiều kinh nghiệm chơi lệch trái, song Ekitike rõ ràng có tố chất phù hợp với vai trò đó trong hệ thống của Slot.
3. Ekitike và Isak cùng đá cặp như tại Frankfurt, trong sơ đồ 4-2-2-2
Phong độ ấn tượng nhất của Ekitike tại Frankfurt là khi anh được đá cặp cùng Omar Marmoush, trước khi Marmoush chuyển sang Man City khiến sơ đồ 3-5-2 của HLV Dino Toppmoller bị phá vỡ.
Họ thường xuyên hoán đổi vị trí linh hoạt, một người lùi xuống kéo bóng, người còn lại xâm nhập phía sau hàng thủ. Sự ăn ý mang nhịp điệu này khiến đối phương gặp rất nhiều khó khăn và từng giúp Frankfurt cạnh tranh chức vô địch cho đến tận tháng 12.
Liverpool khó lòng chuyển sang đá với ba trung vệ, ít nhất là vì điều đó đồng nghĩa với việc Salah phải ngồi dự bị. Tuy nhiên, vẫn có một phương án khác để đưa cả Isak lẫn Ekitike cùng đá cặp bất chấp sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Slot từng sử dụng sơ đồ 4-2-4 hoặc 4-4-2 khi không có bóng, với Dominik Szoboszlai thường xuyên hoạt động như một tiền vệ thứ 3 khi Liverpool tổ chức tấn công.
Nhưng nếu sử dụng một cặp tiền vệ trung tâm thuần tuý như đề xuất ở đây, Liverpool sẽ rất mong manh ở trung lộ, đặc biệt trong các tình huống chuyển trạng thái nhanh.
Chưa kể còn một vấn đề nữa: Wirtz sẽ phải đá lệch trái, vị trí anh rất hiếm khi đảm nhiệm ở Leverkusen hay tuyển Đức. Khả năng cao phương án này chỉ được sử dụng khi Liverpool buộc phải dốc toàn lực tấn công. Nó hơi giống một canh bạc tất tay.
4. Ekitike và Wirtz chơi như hai "số 8" kiểu De Bruyne - Bernardo Silva
Nếu phương án số 3 nghe đã khó tin, thì ý tưởng này thậm chí còn táo bạo hơn, nhưng về lý thuyết thì vẫn có thể hiệu quả.
Wirtz từ lâu đã được so sánh với Kevin de Bruyne, còn Marmoush - đối tác cũ của Ekitike - từng được đẩy lên đá như De Bruyne ở Man City.
Vì vậy, hoàn toàn khả thi nếu Ekitike được phát triển thành một tiền vệ "số 8 lai 10" đá song song với Wirtz, tương tự như cách Guardiola từng bố trí hai "số 8" giàu tính tấn công phía trên một "số 6" duy nhất.
Guardiola từ lâu đã là một ảnh hưởng lớn với Slot. Chính HLV người Hà Lan từng miêu tả phong cách chơi bóng của Pep là "niềm vui tối thượng của bóng đá". Có thể Slot đang muốn đưa sự ảnh hưởng đó lên một tầm cao mới bằng cách đưa hai "số 8/10" đá chính thường xuyên.
Tuy nhiên, bóng đá Anh ngày càng thiên về tốc độ và chuyển trạng thái. Việc giữ bóng lâu đang dần ít hiệu quả, nên các HLV hàng đầu giờ đây thường ưu tiên sử dụng hai tiền vệ trụ trong sơ đồ 4-2-3-1, thay vì hai "số 8" như trong giai đoạn đầu của Guardiola tại Man City.
Khi các đội lớn không còn kiểm soát bóng tuyệt đối và đối thủ không còn bị dồn ép sâu như trước, việc có một bộ đôi tiền vệ trung tâm chắc chắn để chống phản công là điều cực kỳ quan trọng.
Gravenberch hiếm khi có thể tự mình làm được điều đó. Dẫu vậy, một sơ đồ 4-3-3 kiểu Man City vẫn sẽ rất đáng chờ đợi.
5. Ekitike là phương án dự phòng cho cả 4 vị trí tấn công
Thực ra, Liverpool không nhất thiết phải vắt óc nghĩ ra một đội hình dị để nhét tất cả những bản hợp đồng mới vào sân cùng lúc.
Nếu mọi chuyện suôn sẻ, Liverpool sẽ đá hơn 60 trận mùa tới, và điều đó đồng nghĩa họ cần xoay vòng hàng công liên tục để đảm bảo thể lực và sự bất ngờ cho đối thủ.
Một cầu thủ trị giá 69 triệu bảng như Ekitike đóng vai trò dự phòng có thể nghe cứ sai sai, song thực tế anh hoàn toàn có thể là lựa chọn số hai ở cả 4 vị trí tấn công, dẫu cho Szoboszlai, người cạnh tranh với Wirtz, có thể sẽ phản đối nhận định này.
Với lịch thi đấu dày đặc, các ca chấn thương thường xuyên và việc Slot sẽ có nhiều điều chỉnh theo từng đối thủ, Ekitike vẫn có thể đá chính hơn 30 trận trên mọi đấu trường, ngay cả khi không được coi là cầu thủ thuộc "đội hình mạnh nhất".
Mà thực tế, ở cấp độ CLB hàng đầu, khái niệm "đội hình mạnh nhất" giờ đây đã không còn nhiều ý nghĩa. Các HLV không còn nghĩ theo hướng đó nữa, vì mật độ thi đấu quá cao và rủi ro chấn thương luôn hiện hữu.
Một ví dụ cực kỳ nổi tiếng về hiện tượng này từng được Duncan Alexander chỉ ra: đội hình được coi là "chuẩn mực" dưới thời Klopp - đội đã đá trận chung kết Champions League - thực ra chưa bao giờ đá cùng nhau trước đó và cũng không bao giờ tái hiện sau đó.
Vậy, lời giải cho bài toán là gì? Làm sao để đưa tất cả những tân binh của Liverpool vào cùng một đội hình? Câu trả lời đơn giản là: không cần nhất thiết phải làm vậy.
Bình Luận