Sức mạnh tài chính vượt trội của Premier League một lần nữa khiến châu Âu cúi rạp. Các CLB Anh ngày càng giàu nhờ hợp đồng bản quyền truyền hình trị giá 6,7 tỷ bảng trong 4 năm cùng doanh thu tăng vọt từ các cúp châu Âu.
Sự náo nhiệt của thị trường chuyển nhượng Premier League chắc chắn giúp giải đấu hấp dẫn hơn, song đồng thời cũng đặt ra hàng loạt lo ngại về tính cân bằng, sự bền vững tài chính và cả mối quan hệ với người hâm mộ.
Ở bình diện châu Âu, Premier League bỏ xa các đối thủ đến mức khó tin. Tổng chi tiêu của Bundesliga, La Liga, Serie A và Ligue 1 cộng lại vẫn không bằng một mình nước Anh. Chỉ riêng đội mới thăng hạng Sunderland đã bỏ ra số tiền chuyển nhượng (118 triệu bảng) nhiều hơn bất kỳ CLB nào khác ở châu Âu ngoại trừ Real Madrid. Thậm chí đội hạng Nhất Wrexham còn chi nhiều hơn Barcelona, Dortmund hay Milan.
Chủ tịch danh dự Bayern, Uli Hoeness, phải thốt lên rằng mức chi tiêu “điên rồ” này sẽ không mang lại kết cục tốt đẹp. HLV Vincent Kompany cũng thừa nhận ngay cả những đội trung bình của Premier League giờ đã vượt xa Bayern về khả năng cạnh tranh tài chính.
Song, vấn đề không chỉ nằm ở khoảng cách với phần còn lại của châu Âu mà còn ngay trong lòng bóng đá Anh. Các quy định về lợi nhuận và bền vững (PSR) buộc nhiều CLB phải bán cầu thủ, đặc biệt là những sản phẩm cây nhà lá vườn, để cân đối sổ sách. Aston Villa buộc phải chia tay Jacob Ramsey, Newcastle bán Sean Longstaff và những thương vụ kiểu này ngày càng phổ biến.
Các CĐV phản đối vì họ hiểu rằng việc bán cầu thủ địa phương không phải do thiếu tiền, mà để “lách” quy định tài chính. Hệ quả là bản sắc đội bóng dần bị xói mòn, trong khi quyền lực lại tập trung vào nhóm “Big 6” vốn đã hưởng lợi khổng lồ từ Champions League.
Một mối nguy khác đến từ xu hướng mua cầu thủ trả góp. Tổng số tiền nợ chuyển nhượng chưa thanh toán của Premier League đã vượt quá 3 tỷ bảng. Trong đó MU gánh hơn 400 triệu bảng, gấp nhiều lần so với một thập kỷ trước.
Tình trạng này làm hình thành cả một “ngành công nghiệp vệ tinh”, khi các khoản nợ được bán lại cho tổ chức tài chính. Nếu một CLB lớn gặp trục trặc thanh toán, nguy cơ lây lan tài chính có thể tạo hiệu ứng domino khắp châu Âu. Bên cạnh đó, hình thức mượn kèm nghĩa vụ mua đứt đang nở rộ. Đây chỉ là chiêu “lách luật” giúp các CLB tránh vướng PSR, nhưng lại làm đội hình thiếu ổn định và khó duy trì bản sắc.
Việc các ông lớn sẵn sàng chi nhiều tiền đã làm hư cầu thủ. Một số ngôi sao từ chối tập luyện để ép CLB cho ra đi, như Alexander Isak ở Newcastle hay Yoane Wissa tại Brentford. Vấn nạn này làm thị trường thêm hỗn loạn và khiến các CLB khó kiểm soát tình hình.
Trong khi đó, gánh nặng có nguy cơ chuyển sang khán giả. 13 trong số 20 CLB Premier League đã tăng giá vé mùa trước và với khoản chi khổng lồ hiện tại, không ít người lo ngại rằng giá vé sẽ tiếp tục leo thang.
Nhìn bề ngoài, Premier League vẫn là cỗ máy thương mại thành công, thu hút ngôi sao từ khắp nơi và mang đến những trận cầu giàu kịch tính. Nhưng đằng sau vẻ hào nhoáng là những mầm mống bất ổn: sự phân hóa trong nước, khoảng cách ngày càng xa với phần còn lại của châu Âu, nợ chuyển nhượng chồng chất, cầu thủ ngày càng lấn át CLB và nguy cơ người hâm mộ phải gánh chịu chi phí.
Cột mốc 3 tỷ bảng vì thế không chỉ là niềm tự hào, mà còn là lời cảnh tỉnh về một tương lai có thể mất cân bằng, nơi bóng đá Anh trả giá cho chính sức mạnh tài chính của họ.
CÙNG CHUYÊN MỤC
Bình Luận