Nguồn tài nguyên hạn hẹp
ĐT Việt Nam thua 0-4 trước Malaysia, trong khuôn khổ bảng F vòng loại Asian Cup 2027. Đó là thất bại với cách biệt lớn nhất trước một đại diện Đông Nam Á mà “Những chiến binh sao Vàng” phải trải qua trong hơn 2 thập kỷ. HLV Kim Sang Sik thao thức đến mất ngủ sau trận thua ấy. Ông hiểu rằng vấn đề không chỉ hiện diện trong khuôn khổ 90 phút thi đấu tại Bukit Jalil. Đây là câu chuyện mang tầm vĩ mô, với việc phải tìm kiếm nguồn lực Việt kiều chất lượng cao đối với các đội tuyển Việt Nam ngay từ thời điểm hiện tại.
Không chỉ HLV Kim Sang Sik thấu hiểu điều đó. Sau trận đấu với một Malaysia lột xác hoàn toàn bằng dàn Mã kiều chơi bóng ở Tây Ban Nha và Nam Mỹ, hàng triệu người hâm mộ Việt Nam cũng nhận ra tầm quan trọng của việc phải nâng tầm sức mạnh cho “Những chiến binh sao Vàng”, thông qua những cầu thủ gốc Việt đang chơi bóng ở nước ngoài hoặc ngoại binh nhập tịch như Nguyễn Xuân Son. Tất nhiên song song với đó, bóng đá Việt Nam vẫn cần trung thành với lộ trình đường dài, thông qua phát triển bền vững nguồn lực bóng đá trẻ.
Chuyện tìm kiếm, chọn lọc và sử dụng cầu thủ Việt kiều giỏi xuất hiện đồng loạt trên mạng xã hội, như một xu hướng tất yếu phải xảy ra. Nhưng câu hỏi ai là cầu thủ gốc Việt trình độ cao, có khả năng chơi cho ĐT Việt Nam thì không phải ai cũng có thể trả lời.
Phóng viên Bóng đá đặt câu hỏi này tới thành viên quản trị facebook “Vietnam Football Scout - Cầu thủ Việt kiều”. Đây là trang mạng xã hội cập nhật thông tin về cầu thủ Việt kiều với thời sự nhất hiện nay. Thành viên quản trị chia sẻ bức tranh thực tế về cầu thủ Việt kiều đang chơi ở nước ngoài thế này: “Về số lượng, cầu thủ Việt kiều đang tập luyện, thi đấu bóng đá ở nhiều quốc gia trên thế giới. Một số khu vực như Đông Âu, Scandinavia, Pháp là những nơi có nhiều Việt kiều chơi bóng. Mỹ cũng vậy. Nhưng xét riêng về bóng đá nam, các cầu thủ Việt kiều tại Mỹ chủ yếu thi đấu ở giải học đường nên trình độ không cao. Trong khi đó, Hàn Quốc và Nhật Bản là những nơi mới phát triển cộng đồng Việt kiều. Cũng vì vậy, các cầu thủ gốc Việt chơi bóng tại đây còn rất nhỏ tuổi, hoặc được định hướng theo con đường học tập.
Về chất lượng, một thực tế phải thừa nhận, trình độ của đa số cầu thủ Việt kiều không cao, tính đến hiện tại. Phần đông trường hợp này tập luyện ở các đội trẻ tại CLB nổi tiếng, hoặc đang thi đấu ở giải hạng 2, hạng 3, 4 hoặc thậm chí là 5. Phần nhiều CLB này cũng ở những nền bóng đá không quá mạnh. Số cầu thủ Việt kiều thi đấu chuyên nghiệp ở những giải đấu trình độ cao rất ít, chỉ đếm trên đầu ngón tay”.
Tìm hiểu thông tin từ một đại diện thuộc công ty đại diện cầu thủ nước ngoài, Việt kiều ở thị trường Việt Nam, số lượng cầu thủ Việt kiều giỏi đang chia làm 2 nhóm với số lượng khiêm tốn. Một nhóm là những cái tên vốn đã lên ĐT Việt Nam hoặc đang chơi ở V.League. Đó là Nguyễn Filip, Đặng Văn Lâm, Cao Pendant Quang Vinh, Patrik Lê Giang hay phần nào đó là Kevin Phạm Ba. Một nhóm khác chỉ khoảng 4 cái tên hiện chơi ở nước ngoài.
“Ibrahim Maza và Chung Nguyen Do thì đã ưu tiên các đội tuyển quốc gia khác. Hiện, chỉ có một vài cầu thủ Việt kiều được xem là khá, tiệm cận trình độ các Mã kiều và Indonesia kiều của hai ĐTQG trong khu vực Đông Nam Á. Tất nhiên, họ vẫn còn cơ sở chơi cho ĐT Việt Nam và đang thi đấu tại nước ngoài. Đó là Kenneth Schmidt, trung vệ hiện sang Fortuna Dusseldorf theo diện tự do. Hai anh em Bung Meng và Bung Hua Freimann đang khoác áo CLB Luzern (giải VĐQG Thụy Sỹ). Ngoài ra Aymeric Faurand-Tournaire, tiền đạo trẻ tiềm năng của Laval(Ligue 2, Pháp) cũng có thể xem là một diện tiềm năng”, quản trị trang Vietnam Football Scout - Cầu thủ Việt kiều chia sẻ thêm.
Nút thắt không dễ gỡ
Nguồn tin mà phóng viên Bóng đá có được, 2 trong số 4 cái tên kể trên vốn được một số CLB V.League quan tâm. Tương tự, tiền vệ 16 tuổi gốc Việt đang chơi cho U18 MU là Jariyah Shah cũng từng nằm trong tầm ngắm của một đại diện phía Bắc. Cần nói thêm, việc đưa các cầu thủ kể trên trở về Việt Nam chơi bóng hoàn toàn có thể. Một công ty chuyên về đại diện và môi giới ngoại binh và cầu thủ Việt kiều đủ sức trở thành cầu nối giữa các đội Việt Nam và Việt kiều giỏi. Tuy nhiên, một nút thắt xảy ra. Đó là tiền và kỳ vọng.
“Năm ngoái, khi vẫn thuộc biên chế Freiburg (dù đã sang Hannover 96 theo diện cho mượn), chi phí tối thiểu để giải phóng hợp đồng giữa Kenneth Schmidt và đội chủ quản ở mức tầm 600.000 - 700.000 USD (hơn 15-18 tỷ đồng). Vì lý do chấn thương, cầu thủ này được Freiburg cho ra đi và đến Fortuna Dusseldorf. Trở lại với thời điểm năm ngoái ấy, một đội phía Bắc đã quan tâm nhưng đành lắc đầu với trường hợp của Kenneth Schmidt. Bởi ngoài phí giải phóng hợp đồng, chuyện thu nhập khi chơi bóng tại V.League của cầu thủ này khá cao (13-15 tỷ đồng), một đại diện liên quan đến môi giới cầu thủ thẳng thắn nói. “Câu chuyện tương tự với Jariyah Shah. Một đội bóng ở phía Bắc từng quan tâm đến cầu thủ này. Nhưng mức lương dành cho Shah lại quá cao, lên tới 500.000 đến 600.000 USD/mùa (13-15 tỷ đồng)".
Con số ấy khiến các đại diện của V.League chần chừ trong việc đáp ứng. Trong khi đó, Aymeric Faurand-Tournaire vẫn còn ít nhất 1 năm hợp đồng với Laval. Sau quãng thời gian này, chúng ta mới có thể nói đến chuyện Aymeric Faurand-Tournaire có về Việt Nam hay không. Tôi muốn lấy một ví dụ cách đây 2 năm. CLB Công an Hà Nội sẵn sàng bỏ 10 tỷ đồng để mua lại hợp đồng giữa Nguyễn Filip và Slovacko. Nhưng điều này chưa thấy lặp lại ở các trường hợp như đã chỉ ra trước đó”.
Đặt câu hỏi về việc liệu những cầu thủ Việt kiều này có thể không về chơi ở V.League song vẫn chơi cho ĐTQG Việt Nam hay không, nhân vật này thẳng thắn chia sẻ: “Những cầu thủ Việt kiều giỏi kể trên thực tế vẫn chưa có quốc tịch Việt Nam. Việc họ chơi bóng ở nước ngoài thay vì về V.League chơi bóng cũng sẽ khiến quá trình xin quốc tịch Việt Nam cần nhiều thời gian hơn. Chúng ta có thể thấy trường hợp của Nguyễn Filip hay Cao Pendant Quang Vinh. Hiển nhiên, chuyện Việt kiều về V.League thi đấu vẫn là cách thuận lợi hơn cả.
Chúng ta cũng không thể lấy Indonesia hay Malaysia để làm cơ sở đối chiếu. Họ có những đặc thù riêng để xúc tiến việc tuyển chọn cầu thủ Mã kiều. Đấy là chưa kể, hậu thuẫn cho Malaysia và Indonesia phát triển nguồn lực con lai là hai tỷ phú. Đó là Erik Thohir (Indonesia) và Tunku Ibrahim Ismail (Malaysia). Họ có thể đáp ứng những yêu cầu lớn về đãi ngộ mà nhiều cầu thủ Indonesia kiều và Mã kiều đang chơi tại châu Âu, Nam Mĩ đưa ra, mà không nhất thiết phải về Malaysia hay Indonesia”.
Chờ đợi nguồn cầu thủ Việt kiều trẻ
Phải thừa nhận, nguồn cầu thủ Việt kiều giỏi mà ĐT Việt Nam có thể khai thác không nhiều. Giá trị của họ lại quá lớn, khiến các đội V.League dè dặt trong việc chiêu mộ. Đây cũng là lý do mà một số công ty môi giới, đại diện cầu thủ Việt Nam hướng đến thị trường Việt kiều sinh năm 2000 trở về sau. Đặc biệt là nhóm cầu thủ 19-20 tuổi.
“Một số cầu thủ Việt kiều trẻ nhỉnh hơn một chút so với nội binh. Chúng ta có thể kể đến như Gia Huy Phong, Tyler Crawford, Camilo Vasconcelos, Julien Nguyen, Brandon Ly, Kezian Mougammadou, Lee Williams… Tuy vậy, những cầu thủ này cần phải trau dồi, phát triển thêm nữa để có thể khoác áo đội tuyển Việt Nam và tạo ra sự thay đổi về trình độ”, admin trang Vietnam Football Scout - Cầu thủ Việt kiều nói.
“Hiện có 10-20 cầu thủ Việt kiều từ 18-21 tuổi. Brandon Ly là một trong số những cầu thủ có bản lý lịch triển vọng hơn cả”, một nhà môi giới chia sẻ với Bóng đá. “Chúng tôi tập trung vào các nhóm cầu thủ Việt kiều chơi ở Pháp, Đức và Vương quốc Anh. Trong đó mới nhất ngay sau trận thua 0-4 của Việt Nam trước Malaysia, đại diện phía ĐT Việt Nam cũng đã nhận được 5-6 hồ sơ của các cầu thủ trẻ, thuộc đội U17, U18 cấp CLB tại Đức, hạng Nhất Anh, Ligue 2 và Mỹ.
Tất nhiên, nhóm cầu thủ này không thể lập tức tạo đột biến ngay ở ĐTQG. Giống như Alex Bùi hay An Khánh, họ nên được phát triển từ cấp độ U19, U22 trước khi lên ĐT Việt Nam. Một thực tế là đa phần những cầu thủ mà chúng tôi tiếp cận đều thiện chí về Việt Nam. Nhưng số đông đều có chung quan điểm. Họ cần biết lộ trình phát triển của bản thân sẽ diễn ra như thế nào ở V.League. Nói gì đi nữa, việc họ chấp nhận chia tay ở châu Âu để về Việt Nam chơi bóng cũng đồng nghĩa với khả năng trở lại Anh, Pháp hay Đức không còn cao. Nếu có xuất ngoại, thị trường lựa chọn họ có thể là Thái Lan, Nhật Bản hay Hàn Quốc”.
Người này nói thêm một vấn đề: “Nhưng khúc mắc giờ đây lại nằm ở cấp CLB. Những đội bóng ở V.League muốn các cầu thủ Việt kiều phải lập tức đem lại hiệu quả ngay khi chiêu mộ. Đòi hỏi này xuất phát từ việc các đội bóng đương nhiên phải chi ra một mức đãi ngộ cao hơn mặt bằng chung so với các nội binh, dù con số vẫn thấp hơn ngoại binh. Những bản hợp đồng cũng sẽ diễn ra theo diện ngắn hạn, nhằm tránh việc đầu tư dài hạn mà không đem lại giá trị. Thực tế, hiếm có CLB nào sẵn sàng đầu tư 3 năm hợp đồng cho một cầu thủ Việt kiều trẻ tuổi. Nếu có và mới nhất, đó là CLB Công an Hà Nội. Đội bóng này ký 3 năm với Brandon Ly, cầu thủ Việt kiều có thời gian rèn luyện tại Anh trong màu áo Burnley.
Tất nhiên, để đi đến một thoả thuận với Brandon Ly, CLB Công an Hà Nội cũng phải nghiên cứu và tìm hiểu rất kỹ về cầu thủ này. Nếu chỉ dựa trên những nguồn thống kê bình thường và phổ thông, chẳng CLB nào có thể sẵn sàng ký dài hạn như vậy. Lý do là bởi số liệu và thống kê phổ thông dành cho các cầu thủ Việt kiều trẻ này quá ít và quá thiếu”.
Đãi cát, tìm vàng
Phân tích đến đây cũng thấy rằng, hy vọng hoá rồng ngay trong một thời gian ngắn tương tự như Indonesia, Malaysia của Việt Nam là khó khả thi. Bởi nguồn lực Việt kiều giỏi đang đạt độ chín sự nghiệp và đáp ứng khả năng chơi cho ĐTQG trong tương lai gần là quá ít. Bản thân các CLB Việt Nam cũng không thể đáp ứng nguồn tiền đủ lớn để đưa họ từ châu Âu trở về chơi tại V.League.
“Đấy mới ở câu chuyện liên quan đến tài chính”, nhà môi giới chia sẻ với phóng viên Bóng đá. “Nhiều cầu thủ cũng dè dặt trước những luồng thông tin đến từ chất lượng V.League. Họ không ở Việt Nam để hiểu guồng quay của giải chuyên nghiệp như thế nào. Họ cũng chẳng đủ thông tin để tìm kiếm những đội bóng chất lượng tại V.League. Một thực tế đáng buồn là những nguồn tin nước ngoài nói về V.League lại ngả màu về cực đoan. Điều đó khiến cho các cầu thủ Việt kiều dù có được chi nhiều tiền cũng ngần ngại chuyện đến V.League.
Tôi hy vọng rằng trong thời gian tới, BTC giải đấu sẽ quan tâm hơn đến yếu tố truyền thông nước ngoài. Tại sao chúng ta không mời những đơn vị quốc tế của Anh, Trung Đông, Mỹ đến tác nghiệp một số trận đấu ở V.League. Đó sẽ là cầu nối không thể tốt hơn để hình ảnh giải chuyên nghiệp diễn ra một cách tích cực, đẹp đẽ trong mắt bạn bè quốc tế. Trong đó, bao gồm cả cầu thủ Việt kiều”.
Cũng liên quan đến cầu thủ Việt kiều, admin facebook “Vietnam Football Scout - Cầu thủ Việt kiều” cũng thừa nhận một vấn đề của cầu thủ Việt kiều: “Một vài trường hợp chưa đánh giá chính xác về bóng đá trong nước, dẫn đến hơi ngộ nhận về trình độ của bản thân. Một số trường hợp khác lại vướng mắc về thủ tục, giấy tờ trong việc xin quốc tịch Việt Nam. Đấy là chưa kể những cầu thủ tuy có quốc tịch Việt Nam, có thể chơi được ở các đội tuyển trẻ lại vướng vào rào cản ngôn ngữ, lối sống, cách tập luyện, chiến thuật chơi bóng…. Cá biệt có trường hợp khi được triệu tập lại vướng vào lịch thi đấu. CLB chủ quản không đồng ý cho về Việt Nam vì không phải FIFA Days”.
“Chúng ta sẽ phải đã cát tìm vàng thôi”, nhà môi giới bày tỏ. “Dù sao một lợi thế với bóng đá Việt Nam là những người Việt xa xứ luôn muốn hướng về quê hương. Đa số sẵn sàng cống hiến cho bóng đá nước nhà, nếu nhận được đề nghị từ CLB hay LĐBĐ Việt Nam. Ở góc độ môi giới, đại diện cầu thủ như chúng tôi, việc tìm hiểu thông tin, phong độ, tiểu sử, lý lịch với các cầu thủ Việt kiều cũng được triển khai chặt chẽ. Mới đây, chúng tôi phát hiện ra 2 cầu thủ có tiềm năng. Hy vọng họ có thể về cống hiến cho ĐT Việt Nam trong tương lai gần”.
CÙNG CHUYÊN MỤC
Bình Luận