Hậu vệ biên, sự cứu chuộc cho bóng đá tấn công của Klopp

Lịch sử bóng đá chứng kiến không ít hậu vệ biên tấn công xuất sắc, nhưng để tâng lên tầm triết lý chiến thuật thì chỉ có Alexander-Arnold và Robertson của Juergen Klopp.

Lịch thi đấu, kết quả vòng 1/8 Champions League

Trong bóng đá tồn tại quan niệm, tiền vệ tổ chức (tấn công/kiến thiết) là vị trí cao quý nhất trên sân. Người giữ vai trò này thường thi đấu ở vị trí "số 10", nhưng tùy xu thế hệ thống chiến thuật, có thể dâng lên vị trí "số 9 ảo" như Messi hoặc lùi về "số 8" như Lampard, thậm chí "số 6" như Pirlo hay Redondo.

Dù vậy, tựu trung, họ đều là hiện thân của thứ bóng đá tấn công tận hiến, lối chơi tư duy, nghệ thuật và sáng tạo. Di Stefano, Pele (thời đỉnh cao), Johan Cruyff, Michel Platini, Zico, Maradona, Andrea Pirlo, Zinedine Zidane, Paul Scholes, cặp Xavi-Iniesta, Messi (phần nào).v.v... đều đổ cái bóng vĩ đại xuống lịch sử túc cầu với vai trò bộ não của đội bóng như thế.

Điểm chung dễ nhận ra, họ đều xuất phát từ trung lộ, vị trí phát triển bóng đi nhiều hướng nhất có thể, nhưng dĩ nhiên với điều kiện phải có nhãn quan và kỹ thuật bậc thầy. Tóm lại, xuyên suốt lịch sử túc cầu, trong số những cầu thủ xuất sắc nhất, cầu thủ đóng vai trò vừa nêu chiếm phần đông... trừ hiện tại.

Nghe có vẻ phi lý nhưng thực tế bóng đá đương đại đang xảy ra thực trạng khan hiếm tiền vệ tấn công xuất sắc. Trong top 20 cầu thủ đắt giá nhất thế giới theo Transfermarkt, chỉ có 3 cầu thủ thi đấu ở vị trí "số 8" hoặc "số 10". Đó là Pogba, De Bruyne và De Jong (Messi hiện chơi ở vị trí tiền đạo cánh).

Một dẫn chứng khác còn trần trụi hơn, top 20 Quả bóng vàng 2019, chỉ còn De Bruyne và De Jong đại diện cho vị trí cao quý này. Và dẫn vào thực trạng, ngoại trừ sự bùng lên trong thời gian gần đây của Bruno Fernandes, tân binh của M.U, chỉ có De Bruyne chơi bóng ở đẳng cấp cao nhất.

Bóng đá đương đại đang thiếu những tiền vệ kiến thiết xuất sắc

Pogba, De Jong, Coutinho, Luka Modric, Toni Kroos hay ở trình độ thấp hơn là Dele Alli, Christian Eriksen đều gặp vấn đề. Hệ quả là tiền vệ tấn công xuất sắc hiện thời hiếm như lá mùa thu. Nghịch lý đến nỗi Liverpool, đội bóng bùng nổ nhất mùa này còn không có cả tiền vệ tấn công.

Hàng tiền vệ tối ưu của The Kop là Henderson – Fabinho – Wijjnaldum đều thiên về phòng ngự và thống kê chỉ ra, bộ ba này chỉ đóng góp vỏn vẹn 7 bàn thắng (6 kiến tạo, 1 bàn thăng) trong tổng số 66 bàn của Liverpool tại Ngoại hạng Anh mùa này.

Dẫu vậy, thầy trò Klopp vẫn cứ là hiện thân của bóng đá tấn công cuồng phong ở thời điểm này. Lý do rất dễ nhận ra, The Kop sở hữu bộ đôi hậu vệ biên đặc biệt xuất sắc. Thống kê chỉ ra, Alexander-Arnold và Andrew Robertson đã hiện diện trong 90% số bàn thắng của Liverpool, trong đó có tổng cộng 22 pha kiến tạo và bàn thắng, gấp 3 lần bộ ba tiền vệ.

Sự xuất sắc của Alexander-Arnold và Robertson là không thể phủ nhận. Cả hai đều có nền tảng thể lực sung mãn, kỹ thuật, tốc độ và nhãn quan vượt trội so với vị trí hậu vệ biên công nhân. Tuy nhiên, thành công của bộ đôi này nói riêng và Liverpool nói chung, không thể không đề cập đến dấu ấn của Klopp.

Vị chiến lược gia người Đức đã tạo điều kiện tối đa để cả hai tỏa sáng trong vai trò tổ chức vốn thuộc về các tiền vệ. Bằng chứng là hai hành lang của Liverpool được khoán trắng cho Alexander-Arnold và Robertson trong khâu tấn công. Cả 3 tiền vệ lẫn 3 tiền đạo đều bó vào trung lộ và di chuyển với mục đích tạo không gian cho hai hậu vệ biên.

Alexander-Arnold và Robertson là những mũi nhọn của Klopp

Đấu pháp này của Klopp khiến hầu hết đối thủ bất ngờ và phù hợp trong bối cảnh khan hiếm tiền vệ tấn công như đã đề cập. Và điều thú vị, phát kiến của vị chiến lược gia người Đức đến trong hoàn cảnh như trái táo rơi vào đầu Isaac Newton để nhà vật lý này tìm ra định luật vạn vật hấp dẫn.

Trong thời gian Klopp dẫn dắt Dortmund, triết lý Gegenpressing đã được ông phổ biến rộng rãi. Tuy nhiên, lối chơi nào cũng dựa trên con người, và khác với những đồng nghiệp như Pep Guardiola hay Jose Mourinho, Dortmund không đủ tiềm lực tài chính để Klopp sở hữu những con người tối ưu.

Thậm chí ngược lại, Klopp còn mất đi những học trò ưu tú nhất, đặc biệt ở vị trí tiền vệ tấn công. Đó là Nuri Sahin bị Real Madrid thâu tóm, Mario Goetze theo tiếng gọi Bayern Munich và Kagawa đến với giấc mơ Manchester United. Trong điều kiện khó khăn ấy, Klopp đi tìm giải pháp ghi bàn từ những vị trí khác, tức không thông qua khu vực tiền vệ tấn công như thông thường.

Và khi điều nghiên, Klopp tìm thấy tia sáng của cuộc đời từ… Nou Camp. Đúng hơn, vị chiến lược gia người Đức nhận thấy sự đồng cảnh ngộ của Barca dưới thời Luis Enrique, đội bóng cũng thiếu tiền vệ giỏi. Barca, một cách tình cờ, ngoài bộ ba MSN (Messi-Suarez-Neymar), sở hữu hai hậu vệ biên xuất sắc là Dani Alves và Jordi Alba để đoạt cú ăn ba.

Tuy nhiên, Nou Camp không phải Signal Iduna Park, nơi này bị ám ảnh bởi kiểm soát bóng. Vì thế, ý tưởng tối ưu hóa khả năng công phá của hai hậu vệ biên được Klopp triển khai tại Dortmund và đưa đến đỉnh cao cùng Liverpool.

Hãy để ý, nền tảng tấn công của Liverpool khá giống Barca thời Enrique, với bộ ba MSF (Mane-Salah-Firmino) phía trên và bộ đôi Alexander-Arnold và Robertson ở hai biên.

Đêm nay, khi Anfield bị che phủ bởi thứ bóng đá phòng ngự hắc ám của Diego Simeone và Atletico Madrid, Alexander-Arnold và Robertson sẽ là đôi cánh thiên thần mang đến hy vọng cứu chuộc cho Liverpool lẫn bóng đá tấn công.