Nhân dịp kỷ niệm 20 năm thành lập tạp chí 11Freunde, phóng viên Jens Kirschneck cùng Ballack hồi tưởng lại duyên nợ của anh với giải đấu danh giá nhất lục địa.
Phóng viên: Ballack này, nghe thật kỳ quặc nhưng dường như Bayer Leverkusen mùa 2001/02 là đội bóng hay nhất anh từng khoác áo?
Michael Ballack: Tại sao lại kỳ quặc? Vì họ là Bayer Leverkusen à?
Đúng vậy.
Tôi có may mắn chơi cùng nhiều cầu thủ đẳng cấp thế giới trong xuyên suốt sự nghiệp nhưng tôi có thể nói Bayer năm đó thực sự hoàn hảo. Chúng tôi có sự đồng lòng từ Reiner Calmund và Rudi Voeller, 2 HLV giỏi là Christoph Daum và Klaus Toppmoeller.
Giới chuyên môn vẫn phân tích xem giữa Daum và Toppmoeller, ai là người có ảnh hưởng hơn đến phong cách chơi của đội bóng?
Dĩ nhiên Daum là người đầu tiên định hình nên đội bóng. Với tôi, ông ấy là HLV có ảnh hưởng nhất trong sự nghiệp, nâng đỡ tôi trở thành thành viên đội hình xuất phát khi mới 22, 23 tuổi. Còn điểm mạnh của Toppi là xây dựng cầu nối giữa HLV với các cầu thủ. Ông ấy làm nên chuyện với cảm xúc, sự tinh tế và trí thông minh.
Hai người này rất thân thiết với nhau à?
Đúng. Nhưng không phải lúc nào cũng vậy. Cả Toppi lẫn Daum đều là mẫu người cảm xúc nhưng cả hai sẽ chọn những từ ngữ khác nhau để nói với anh sau một trận thua. Điều đó đối cầu thủ chúng tôi cũng thường tình thôi.
Quay lại năm 2002, Bayer làm mưa làm gió trên mọi mặt trận nhưng sau cùng thất bại cả ở Bundesliga, DFB Pokal và Champions League. Có điều gì còn thiếu sót chăng?
Có lẽ là niềm tin thực sự vào thành công của tất cả chúng tôi. Điều này bắt nguồn từ lịch sử CLB.
Ý anh là thành công trong quá khứ sẽ tự nhiên tạo ra sự tự tin trong hiện tại?
Nếu anh chỉ là lính mới, tinh thần anh sẽ được dẫn dắt bởi tinh thần chủ đạo đã hiện hữu ở CLB và từ những người đàn anh trong đội. Anh nhìn thấy được danh hiệu trong phòng truyền thống và những người đã từng giành được vinh quang. Ở Leverkusen, chúng tôi có những cá nhân chất lượng nhưng vẫn còn thiếu một chút gì đó.
Liệu Bayer có phải mảnh đất thích hợp để tạo nên cầu thủ đẳng cấp thế giới không?
Chắc chắn rồi. Ít nhất tôi đã trưởng thành từ nơi này. Ở tuổi 19, tôi không giỏi được Goetze hay Reus đâu. Khi đó tôi còn chơi ở đội dự bị của Kaiserslautern.
Và ở tuổi 25, anh đã trở thành yếu nhân ở đội bóng suýt nữa vô địch Champions League.
Đối với cá nhân tôi, đó là năm hết sức thành công vì đội đã điều chỉnh lối chơi phù hợp với tôi. Hệ thống chơi bóng mang đậm dấu ấn tấn công với chỉ 2 trung vệ là Lucio và Jens Nowotny, những cầu thủ rất khó đánh bại trong tình huống một chọi một. HLV dám chấp nhận rủi ro, chơi bóng với rất ít sự phòng vệ. Kết quả là chúng tôi chiếm số đông ở trung tuyến làm cho mọi trận đấu trở nên hấp dẫn hơn. Ở đó chúng tôi có những cầu thủ có khuynh hướng tấn công mạnh mẽ như Yildiray Bastuerk, Bernd Schneider và Zé Roberto.
Barcelona, Arsenal, Juventus, Liverpool và Manchester United. Đó là toàn những tên tuổi không ai nghĩ sẽ bị các anh vượt qua.
Nhưng để hiểu rõ, chúng tôi cũng không phải đối thủ dễ xơi. Chúng tôi có nhiều tuyển thủ ở các đội tuyển Đức, Brazil, Croatia, Bulgaria và Thổ Nhĩ Kỳ, cộng với vài cầu thủ đang lên. Sau mỗi lần đánh bại những đội thủ mạnh như vậy, chúng tôi đều tiến bộ dần, dù cho trong đội có người còn chưa từng đá trận quốc tế nào.
Anh có thể so sánh Bayer năm đó với Borussia Dortmund (2010-2013)? Đột nhiên có cảm giác có thể chinh phục cả thế giới?
Theo tôi, Bayer năm đó sắc bén hơn. Dortmund chơi với phong cách khác, có hơi hướng tấn công bất ngờ dựa trên tốc biến. Juergen Klopp tạo ra đội bóng mà không nơi nào khác có thể bắt chước. Nhưng tôi dám nói họ sẽ không thể đạt đến đỉnh cao nếu không có HLV như ông ấy. Ảnh hưởng của Klopp lên đội bóng hơn bất kỳ vị HLV nào khác trên thế giới.
Toppmoeller có lần nói: "Tôi đã có một đội ngũ cầu thủ xuất sắc, việc của tôi là để họ chơi bóng".
Mọi việc có vẻ đã diễn ra như vậy nhưng Toppi cũng làm rất tốt. Ông ấy nhận biết đội bóng đang cần điều gì, đôi khi chỉ là tiểu tiết thôi nhưng mang lại ảnh hưởng quan trọng.
Sau trận hòa 2-2 với Manchester United tại Old Trafford, Bayer Leverkusen đã rời sân và được cả khán đài đứng dậy tán thưởng.
Tôi nổi cả da gà. Đó là ký ức không thể nào quên. Thật tuyệt vời khi hiện diện ở đó. Nhưng chúng tôi đã gặp rất nhiều chấn thương trước trận lượt về. Jens Nowotny rách dây chằng còn Zoltan Sebescen bị tổn thương sụn vẫn phải ra sân. Do thi đấu cả ba đấu trường, hầu hết cầu thủ đều đạt giới hạn thể chất của họ.
Reiner Calmund có nói rằng: "Nếu được tôi sẽ phong tước hiệp sĩ cho Ballack. Cậu ấy đã đặt một chân đến Bayern, World Cup thì ngay trước mặt nhưng lao mình vào bóng như thể không cần ngày mai".
Những lời khen như vậy tôi rất lấy làm vinh dự. Nhưng nếu chuyển đến một đối thủ cạnh tranh danh hiệu vào mùa sau, tôi còn phải làm được nhiều việc hơn. Và để giành danh hiệu Champions League nữa chứ, cơ hội như vậy không xuất hiện nhiều lần trong đời. Dĩ nhiên chúng tôi muốn vô địch khi đã vào đến chung kết. Nhưng sau cùng sụp đổ vì những thứ nhỏ nhoi. Ví dụ như Ze Roberto đã bị treo giò vì lỗi ngớ ngẩn. Điều đó khiến chúng tôi tổn thương.
Nhưng trước đó Bayer không chỉ tranh đấu ở Champions League. Bằng cách nào mà họ lại trắng tay hết thảy?
Tới giờ người ở Leverkusen cũng không tài nào hiểu nổi.
Có lẽ đội hình quá mỏng?
Có thể. Bayer đã đầu tư được đội hình mạnh nhưng chưa dồi dào tới mức 20 người. Có thể nói chúng tôi có khoảng 10, 11 người thực sự rất giỏi và chỉ đơn giản đón nhận xem cơ hội sẽ đưa chúng tôi đi xa tới đâu. Bạn luôn có một nhược điểm nào đó, có lẽ với chúng tôi là chiều sâu đội hình. Nhưng câu hỏi về sự kiệt sức không làm tôi thỏa mãn. Bayer đã chơi quyết liệt được 20 phút đầu và có liên tiếp cơ hội. Real Madrid gặp vấn đề thể lực còn lớn hơn nhưng hưởng lợi từ cú sút của Zinedine Zidane.
Và cả một thủ môn đã chơi tốt hơn.
Vào sân thay người (Iker Casillas) - đó là cách một sự nghiệp lớn bắt đầu.
Và có trở ngại nào khác không?
Không phải xảy ra ở trận cuối cùng đâu. Đó là câu chuyện khác. Trận làm khách đầu tiên ở Juventus đã bị hoãn vì sương mù. Tuần sau đó sương mù lại tiếp diễn nhưng UEFA nói rằng sẽ không thể lùi nữa vì chẳng còn ngày dự phòng. Lúc đó Calli (chủ tịch Reiner Calmund của Leverkusen) đang ở Nam Mỹ vì một vài lý do riêng. Chúng tôi không thể đến kịp vào thứ Tư, vì vậy trận đấu sẽ diễn ra vào thứ Năm. Chúng tôi phải di chuyển đến Turin trong suốt mấy tiếng đồng hồ, khách sạn cũng không có sẵn vì vậy phải di chuyển về hướng dãy Alps, tận 2 giờ sáng mới lên giường đi ngủ. Sáng hôm sau chúng tôi ăn sáng vội rồi đến sân lúc 12 giờ. 3 giờ thi đấu và thua tan nát với tỉ số 0-4. Nhưng đó không phải vấn đề, chúng tôi vẫn có thể trở lại. Có điều 2 ngày sau trận đấu này, chúng tôi để thua ở Bremen. Cuối cùng, đó là những điểm số cách biệt ở Bundesliga (Leverkusen trắng tay trên các mặt trận mùa 2001/02 dù đã có cơ hội "ăn ba").
Tôi có thể nói thế này. Nếu là Real Madrid, chuyện đó đã chẳng bao giờ xảy ra. Nhưng vì chúng tôi là Bayer Leverkusen nên đành chịu đựng.
Anh đã chuyển sang Bayern Munich với niềm tin vô địch Champions League chỉ là vấn đề thời gian?
Trước hết, sau những danh hiệu bị lỡ dở với Bayer, tôi nghĩ mình phải thay đổi CLB và tìm bầu không khí trong lành để thở.
Nhưng họ chưa từng vào sâu ở Champions League như Bayer đã từng.
Đúng vậy. Tôi nghĩ Bayern đã không đủ mạnh để cạnh tranh ở Champions League thời điểm đó. Chúng tôi giành 3 chức vô địch quốc gia trong vòng 4 năm nhưng không vào đến nổi bán kết hay chung kết Champions League. Điều đó không phải xui xẻo hay ngẫu nhiên, nó minh chứng đội bóng không được mạnh mẽ như hiện tại.
Cầu thủ xuất sắc nhất nước Đức đã ở Bayern thời điểm đó.
Đó vẫn chưa đủ. Sau khi tôi đi Bayern bắt đầu đầu tư nhiều hơn và chiến lược này được đền đáp xứng đáng. CLB có tài chính vững mạnh để bắt đầu nhận ra cầu thủ chính là nguồn vốn tốt nhất.
Có phải khao khát danh hiệu đã đưa anh đến Chelsea 2006?
Lúc đó Bayern đưa hợp đồng mới có giá trị 4 năm nhưng tôi nghĩ muốn vô địch Champions League thì phải thay đổi. Một lý do khác là tôi muốn thử sức ở nước ngoài. Tôi đã 28 tuổi và đó là quyết định cuối cùng để chơi cho một CLB lớn ở nước ngoài. Khi bạn bước qua tuổi 30, cánh cửa sẽ hẹp dần.
Trong màu áo Chelsea, anh lại được góp mặt trong trận chung kết Champions League năm 2008 và lại để thua Manchester United. Thất bại nào khiến anh đau đớn hơn?
Trận thua Barcelona ở bán kết đau hơn cả. Tôi thậm chí đã nghĩ đội còn chơi hay hơn năm 2008 nhưng thật không may - tôi không còn nói gì được hơn - tay trọng tài đã có những quyết định hết sức đáng ngờ.
Vì vậy nên bức ảnh anh chạy theo trong tài Tom Henning Ovrebo trở thành biểu tượng của sự thất vọng cùng cực.
Chính xác. Có 2 hay 3 lỗi chạm tay gì đó và quả phạt đền bị bỏ qua. Trọng tài như đeo bịt mắt hay sao mà không nhìn thấy tình huống rành rành trước mắt. Dù vậy, chúng tôi cũng gần như nắm trong tay chiến thắng cho đến khi Barcelona thực hiện cú sút ở phút 94. Cú sút trúng đích đầu tiên ở phút cuối cùng, và nó đã vào lưới. Chúng tôi hoàn toàn không biết phải phản ứng thế nào.
Đó có phải khoảnh khắc anh biết rằng mình sẽ không thể giành được chiếc cúp đẫm máu?
Thực ra là không. Khi tôi ngồi bất lực ở vòng tròn giữa sân trong trận chung kết 2008, cảm xúc mạnh hơn nhiều. Anh thử nghĩ xem, chỉ cần John Terry sút vào là có cúp, nhưng cậu ấy sút trúng cột. Tôi nghĩ đã có thứ gì đó chống lại việc tôi giành được chiếc cúp.
Điều gì khiến anh cảm thấy tồi tệ hơn: Không vô địch Champions League hay không vô địch World Cup?
Danh hiệu vô địch thế giới dĩ nhiên quan trọng hơn vì chỉ diễn ra trong mỗi 4 năm. Tôi dễ dàng kể cho anh nghe những đội đã vô địch từ giờ cho đến tận năm 1954 trong khi khó mà nhớ nổi những đội đã vô địch Champions League hồi 2003, 2004 hay 2005. Sự thật là giải đấu diễn ra hằng năm nên các đội giống như luân phiên giành cúp. Về mặt chuyên môn, Champions League khắc nghiệt hơn vì những đội hay nhất đều góp mặt. Anh phải chạm trán đội mạnh nhiều hơn là ở World Cup. Cuối cùng, tôi chỉ đang trả lời câu hỏi này ở tư cách cá nhân.
Điều này đúng với trường hợp của anh chứ?
Vô địch thế giới sẽ là danh hiệu quan trọng hơn với cá nhân tôi, nhưng tôi xứng đáng với một chức vô địch Champions League hơn. Tôi cũng có mặt trong đội bóng vào đến chung kết World Cup 2002, nhưng ngoài trận chung kết, chúng tôi đã chơi thứ bóng đá không hấp dẫn lắm. Thời điểm đó không ai nghĩ chúng tôi có thể vô địch thế giới.
Một câu hỏi triết học để kết thúc buổi phỏng vấn: Liệu có tệ hay không khi con người ta không thể đạt những mục tiêu trong cuộc sống?
Cầu thủ bóng đá là trường hợp đặc biệt vì sự nghiệp chỉ kéo dài 15 hay 20 năm rồi kết thúc vì lý do sinh học. Trong cuộc đời mới của tôi, việc đã vô địch Champions League hay chưa không còn quan trọng. Anh không thể chỉ xác định bản thân mình chỉ trong phạm vi bóng đá.
Xin cảm ơn anh về cuộc trò chuyện này!
XEM THÊM
Ký ức đáng thương về Bayer 'Neverkusen', đứa con ghẻ của ĐỊNH MỆNH
Rock 'n' Raul hay chuyến phiêu lưu chinh phục đất Đức của chàng Đông Ki Sốt thành Madrid
Ailton - chàng béo lười nhác, lầy lội nhưng xuất quỷ nhập thần
CÙNG CHUYÊN MỤC
Bình Luận